Το Ινστιτούτο Μελετών, αν και πλήρως αυτόνομο σε ότι αφορά στη διοίκηση, στη λειτουργία και στο επιστημονικό έργο που παράγει, διασυνδέεται σε ιδεολογικοπολιτικό επίπεδο με τον Δημοκρατικό Συναγερμό, ως την κατεξοχήν φιλελεύθερη παράταξη της Κύπρου, κατά το πρότυπο αντίστοιχων ινστιτούτων του εξωτερικού. Η διασύνδεση αυτή αποτέλεσε συνειδητή επιλογή καθώς επιτρέπει στο Ινστιτούτο, αφενός, να έχει θετική επίδραση σε ότι αφορά στην παραγωγή πολιτικής (policy impact) αλλά και, αφετέρου, στην κατεύθυνση της μεταρρύθμισης και εκσυγχρονισμού που έχει, εν γένει, ανάγκη το κομματικό σύστημα της Κύπρου.
Αυτός, άλλωστε, είναι και ο ρόλος ανάλογων ερευνητικών ινστιτούτων και δεξαμενών σκέψεων. Να προάγουν νέες ιδέες και αντιλήψεις, να συμβάλουν στην ανανέωση της πολιτικής κουλτούρας και στον εκσυγχρονισμό της πολιτικής ζωής, έχοντας ως κύριο γνώμονα τον ορθό λόγο και την επιστημονική γνώση. Η διασφάλιση της αυτονομίας του είναι, βεβαίως, αναγκαία συνθήκη προκειμένου ένα ερευνητικό ινστιτούτο να μπορεί να διαδραματίσει ένα τέτοιο ρόλο. Προς τούτο, κρίσιμος παράγοντας είναι το ζήτημα της χρηματοδότησης. Με βάση την ευρωπαϊκή πρακτική, σημαντικό μέρος της ευθύνης αναλαμβάνει το ίδιο το κράτος, δια του κρατικού προϋπολογισμού, αναγνωρίζοντας τον καθοριστικό ρόλο που διαδραματίζουν ανάλογα ινστιτούτα σε μια ώριμη δημοκρατία. Θέση του Ινστιτούτου Μελετών Πολιτικής και Δημοκρατίας είναι ότι κάτι τέτοιο θα πρέπει να υιοθετηθεί και στην Κύπρο (βλ. σχετικό σημείωμα πολιτικής).
