Αυτή η ενότητα περιέχει σύντομες και σημαντικές ενημερώσεις που σχετίζονται με τη δημοκρατία. Το περιεχόμενο συλλέγεται μέσω ανοιχτών πηγών, διασταυρώνεται και στη συνέχεια αναδημοσιεύεται εδώ. Όλο το περιεχόμενο επιλέγεται από την Ομάδα του Παρατηρητηρίου Δημοκρατίας.
1Η ελάχιστη ομοφωνία της Νότιας Αμερικής για τη δημοκρατία έχει φύγει (31 Μαΐου 2023)
Στις 30 του Μάη, ο Πρόεδρος της Βραζιλίας Luiz Inácio Lula da Silva κάλεσε για επανεκκίνηση των προσπαθειών περιφερειακής ολοκλήρωσης της Νότιας Αμερικής και κάλεσε έντεκα αρχηγούς κρατών της Νότιας Αμερικής στη Μπραζίλια. Ο Λούλα πρότεινε διάφορες ιδέες, όπως μια περιφερειακή αγορά ενέργειας, συντονισμένη δράση για την κλιματική αλλαγή, ακόμη και τη δυνατότητα ενός περιφερειακού νομίσματος. Ωστόσο, ο εναγκλισμός με τον αυταρχικό πρόεδρο της Βενεζουέλας, Νικολάς Μαδούρο, έκλεψε τα πρωτοσέλιδα. Ο Λούλα υπερασπίστηκε τον Μαδούρο έναντι των κατηγοριών για αντιδημοκρατικές πρακτικές και επέκρινε την αφήγηση που κατασκευάστηκε εναντίον του. Αυτό προκάλεσε καταδίκη από ορισμένους ηγέτες, ενώ άλλοι, ιδιαίτερα αριστεροί πολιτικοί όπως ο Γκουστάβο Πέτρο της Κολομβίας, υποστήριξαν τον Μαδούρο. Το περιστατικό υπογραμμίζει μια τάση στη Λατινική Αμερική όπου υπάρχει έλλειψη συναίνεσης σχετικά με το τι συνιστά δημοκρατία, την ένταση της περιφερειακής ολοκλήρωσης και των διπλωματικών σχέσεων. Προηγουμένως, υπήρχε μια ελάχιστη συναίνεση για τη δημοκρατία μεταξύ των κρατών μελών του Οργανισμού Αμερικανικών Κρατών (ΟΑΚ), αλλά έκτοτε έχει ξεφτιλιστεί. Η ασάφεια γύρω από τις δημοκρατικές καταρρεύσεις επέτρεψε στις κυβερνήσεις να αποφύγουν να αναλάβουν δράση εναντίον ιδεολογικών συμμάχων. Αυτή η έλλειψη συμφωνίας για τη δημοκρατία εμποδίζει τις προσπάθειες αντιμετώπισης διασυνοριακών προκλήσεων και διατήρησης διμερών σχέσεων. Η πολιτικοποίηση της διπλωματίας έχει οδηγήσει σε συγκρούσεις μεταξύ ηγετών, όπως ο Bolsonaro και ο Fernández, και σε τεταμένες σχέσεις μεταξύ των χωρών. Καθώς το περιφερειακό αίσθημα μπορεί να μετατοπιστεί προς τα δεξιά, οι διπλωματικές τριβές αναμένεται να συνεχιστούν. Οι παρατηρήσεις του Λούλα στη Μπραζίλια υπογραμμίζουν πώς οι ιδεολογικές διαιρέσεις και η εγκατάλειψη του διαλόγου και της συνεργασίας έχουν εμποδίσει τις προσπάθειες περιφερειακής ολοκλήρωσης.
Πηγή:
2Ένα αβέβαιο μέλλον για την οικονομία και τη δημοκρατία της Τουρκίας (29 Μαΐου 2023)
Η νίκη του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στις προεδρικές εκλογές της Τουρκίας έχει αφήσει εκατομμύρια πολίτες να ανησυχούν για το μέλλον της χώρας. Οι εκλογές διεξήχθησαν στο πλαίσιο μιας σοβαρής κρίσης κόστους ζωής, με το νόμισμα σε χαμηλά επίπεδα ρεκόρ και τον πληθωρισμό να εκτινάσσεται στα ύψη. Οι ανορθόδοξες οικονομικές πολιτικές του Ερντογάν, συμπεριλαμβανομένης της αντίθεσής του στα υψηλά επιτόκια και η παρέμβαση στην ανεξαρτησία της κεντρικής τράπεζας, συνέβαλαν στην κρίση. Οι πόροι του κράτους καταπονούνται περαιτέρω από τις εκλογικές δωρεές και το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών σχεδόν ρεκόρ. Οι ξένοι επενδυτές αποθαρρύνθηκαν από τις πολιτικές του Ερντογάν και την συγκρουσιακή προσέγγισή του απέναντι στους δυτικούς συμμάχους, οδηγώντας σε μείωση των διαθέσιμων πόρων για την υπεράσπιση του νομίσματος. Για να αντιμετωπίσει τις οικονομικές προκλήσεις, ο Ερντογάν πρέπει να εγκαταλείψει τις αντισυμβατικές νομισματικές πολιτικές του και να αποκαταστήσει την αξιοπιστία των κρατικών θεσμών. Αυτό θα αυξήσει τις πιθανότητες προσέλκυσης επιφυλακτικών επενδυτών πίσω στη χώρα. Ωστόσο, εάν ο Ερντογάν παραμείνει πιστός στις προηγούμενες ενέργειές του, η σχέση μεταξύ Τουρκίας και Δύσης είναι πιθανό να παραμείνει απρόβλεπτη και τεταμένη. Ανησυχίες προκύπτουν και για την κατάσταση της δημοκρατίας στην Τουρκία. Ο Ερντογάν έχει εδραιώσει την εξουσία και συγκεντρώνει τη λήψη αποφάσεων, πλησιάζοντας πιο κοντά στην κυριαρχία ενός ανθρώπου. Μετέτρεψε την κοινοβουλευτική δημοκρατία της Τουρκίας σε μια παντοδύναμη εκτελεστική προεδρία, περιορίζοντας τους όρους ανταγωνισμού για τις εκλογές και κερδίζοντας τον έλεγχο των κυρίαρχων μέσων ενημέρωσης. Τα στελέχη της αντιπολίτευσης, συμπεριλαμβανομένων των Selahattin Demirtaş και Ekrem İmamoğlu, αντιμετωπίζουν φυλάκιση και απαγορεύσεις από την πολιτική. Οι πολιτικές ελευθερίες κινδυνεύουν επίσης, καθώς ο Ερντογάν έχει βάλει στο στόχαστρο περιθωριοποιημένες ομάδες και έχει διατυπώσει διχαστικές κατηγορίες εναντίον των αντιπάλων του. Ενώ οι υποστηρικτές του Ερντογάν θεωρούν τη νίκη του ως ένδειξη διαρκούς δημοτικότητας, το γεγονός ότι αναγκάστηκε σε δεύτερο γύρο των εκλογών δείχνει ένα σημαντικό πολιτικό χάσμα. Συνταγματικά, αυτή θα πρέπει να είναι η τελευταία θητεία του Ερντογάν και θα πρέπει να εξετάσει την κληρονομιά που σκοπεύει να αφήσει. Ανεξάρτητα από αυτό, η Τουρκία αντιμετωπίζει ταραχώδεις εποχές, με κίνδυνο οικονομικής κρίσης και μείωσης των δημοκρατικών ελευθεριών.
Πηγή:
3Η Τουρκία προετοιμάζεται για τον κομβικό αγώνα της για τη δημοκρατία (3 Μαΐου 2023)
Οι επερχόμενες εκλογές της Τουρκίας στις 14 Μαΐου έθεσαν υπό έλεγχο τον συγκεντρωτισμό της εξουσίας κάτω από έναν όλο και πιο αυταρχικό Πρόεδρο Ερντογάν. Το μπλοκ των έξι κομμάτων της αντιπολίτευσης εστιάζει την εκστρατεία του στην ανατροπή του «καθεστώτος ενός άνδρα», με επίκεντρο την αποκατάσταση της τουρκικής δημοκρατίας. Ωστόσο, η κρίση κόστους ζωής της χώρας είναι το νούμερο ένα εκλογικό πεδίο μάχης, με τον πληθωρισμό να αγγίζει το υψηλό ρεκόρ του 85,5% τον περασμένο Οκτώβριο και να κυμαίνεται λίγο πάνω από το 50% τον Μάρτιο. Ο Ερντογάν έχει επικριθεί επειδή υποστήριξε τη μείωση των επιτοκίων, γεγονός που έριξε λάδι στη φωτιά του πληθωρισμού. Η κύρια ώθηση του μανιφέστου της αντιπολίτευσης για τη μετάβαση της εξουσίας από την προεδρία επικεντρώνεται σε νομικιστικές διατάξεις για τη διασφάλιση μιας μη κομματικής προεδρίας και την επιβολή ενός ορίου μιας θητείας, μεταξύ άλλων μέτρων. Η αντιπολίτευση ζητά να δοθεί μεγαλύτερη έμφαση στη λήψη κοινοβουλευτικών αποφάσεων και στις ομάδες στη λήψη αποφάσεων των υποψηφίων. Σε αντίθεση με την εικόνα του Ερντογάν ως του μοναχικού παντοδύναμου ηγέτη, ο ηγέτης της αντιπολίτευσης Kemal Kilicdaroglu παρουσιάζεται ως οικοδόμος συναίνεσης, έτοιμος να αντλήσει από μια ευρεία δεξαμενή ταλέντων.
Πηγή:
4Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εισάγει μια καινοτόμο προσέγγιση για να βοηθήσει τους υπεύθυνους λήψης αποφάσεων στην προστασία της δημοκρατίας από υβριδικές προκλήσεις (20 Απρ. 2023)
Η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) και τα κράτη μέλη της αντιμετωπίζουν μια αυξανόμενη απειλή από εχθρικούς παράγοντες που χρησιμοποιούν υβριδικές τακτικές όπως η παραπληροφόρηση, η οικονομική πίεση, οι επιθέσεις στον κυβερνοχώρο και η κατάχρηση μεταναστών. Οι υβριδικές απειλές έχουν σκοπό να υπονομεύσουν τις βασικές δημοκρατικές διαδικασίες της ΕΕ και να διαβρώσουν την εμπιστοσύνη των πολιτών στους θεσμούς και τις κυβερνήσεις τους. Σε απάντηση σε αυτές τις απειλές, το Κοινό Κέντρο Ερευνών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και το Ευρωπαϊκό Κέντρο Αριστείας για την Αντιμετώπιση Υβριδικών Απειλών έχουν αναπτύξει ένα νέο μοντέλο που ονομάζεται Comprehensive Resilience Ecosystem (CORE) για την αντιμετώπιση των υβριδικών απειλών και την ενίσχυση της ανθεκτικότητας της Ευρώπης.
Το μοντέλο CORE είναι μια προσέγγιση συστημικής σκέψης που ακολουθεί μια προσέγγιση ολόκληρης της κοινωνίας για την ολοκληρωμένη ανάλυσή της. Λαμβάνει υπόψη διαφορετικούς «χώρους» της κοινωνίας, όπως τη διακυβέρνηση, τον πολίτη και τις υπηρεσίες, διαφορετικά «επίπεδα» όπως το διεθνές, το εθνικό και το τοπικό, και τις αλληλεπιδράσεις τους. Το μοντέλο CORE βοηθά τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής να αντιμετωπίσουν σύνθετες υβριδικές απειλές με αποτελεσματικό και συντονισμένο τρόπο χαρτογραφώντας πώς οι κακόβουλοι παράγοντες χρησιμοποιούν διάφορα εργαλεία σε διαφορετικούς τομείς για να φτάσουν στο στόχο τους, ανιχνεύοντας εχθρικές δραστηριότητες και την έντασή τους, παρακολουθώντας τις επηρεαζόμενες εξαρτήσεις για την αποφυγή πιθανών διαδοχικών επιπτώσεων, διευκολύνοντας την πρόβλεψη ζημιών στις δημοκρατίες μας και αξιολόγηση των επιπτώσεων πιθανών υβριδικών επιθέσεων και εκστρατειών.
Το μοντέλο CORE παρέχει στους δημοκρατικούς φορείς χάραξης πολιτικής μια πρακτική μεθοδολογία για να εκτιμήσουν τον τρόπο με τον οποίο αυταρχικά κράτη ή μη κρατικοί φορείς χρησιμοποιούν δραστηριότητα υβριδικών απειλών για να χειραγωγήσουν ή να αποσταθεροποιήσουν τις δημοκρατίες. Μπορεί να θεωρηθεί ως σχέδιο προσαρμοστικής σκέψης και βοηθά τα κράτη μέλη της ΕΕ να κατανοήσουν πώς μπορούν να ενισχύσουν την ανθεκτικότητα και να ενισχύσουν το περιθώριο ελιγμών τους όταν αντιμετωπίζουν υβριδικές απειλές.
Το μοντέλο CORE είναι ένα σημαντικό βήμα για την αντιμετώπιση των υβριδικών απειλών και την οικοδόμηση ανθεκτικότητας και θα βοηθήσει τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής της ΕΕ στη δημιουργία της εργαλειοθήκης EU Hybrid που ανακοινώθηκε στο A Strategic Compass for Security and Defence. Αυτό το έγγραφο θα χρησιμεύσει επίσης ως βάση για περαιτέρω εργασίες σχετικά με τις Τομεακές Βασικές Γραμμές Υβριδικής Ανθεκτικότητας.
Πηγή:
5Τα μη δημοφιλή σχέδια για αύξηση της ηλικίας συνταξιοδότησης στα 64 υποστηρίζονται από κορυφαίο γαλλικό δικαστήριο (16 Απρ. 2023)
Ο πρόεδρος της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν κέρδισε μια σημαντική πολιτική νίκη, καθώς οι μεταρρυθμίσεις του συνταξιοδοτικού συστήματος της χώρας, που αυξάνοντας την ηλικία συνταξιοδότησης κατά δύο χρόνια στα 64, ψηφίστηκαν σε νόμο μετά από έγκριση από το Συνταγματικό Συμβούλιο. Το Συμβούλιο, ενώ απέρριψε ορισμένα στοιχεία της μεταρρύθμισης, συμπεριλαμβανομένης της μετατροπής των συνταξιοδοτικών πόντων που κερδίζουν οι εργαζόμενοι σε αξία ευρώ, άφησε ανέπαφη την αμφιλεγόμενη αλλαγή ηλικίας συνταξιοδότησης. Το συνταξιοδοτικό σύστημα της Γαλλίας, όπου το δικαίωμα συνταξιοδότησης στα 62 είναι βαθιά λατρεμένο, είναι ιδιαίτερα ευαίσθητο και οι μεταρρυθμίσεις έχουν προκαλέσει μαζικές διαμαρτυρίες και συγκρούσεις μεταξύ της αστυνομίας και των διαδηλωτών. Ενώ η κυβέρνηση λέει ότι οι αλλαγές είναι απαραίτητες για να αποτραπεί η πτώση των οικονομικών του συνταξιοδοτικού συστήματος στο κόκκινο, τα κόμματα της αντιπολίτευσης και οι ηγέτες των συνδικάτων έχουν δεσμευτεί να συνεχίσουν να αγωνίζονται για τις μεταρρυθμίσεις. Ο ηγέτης του συνδικάτου CGT, ενός από τα μεγαλύτερα συνδικάτα της Γαλλίας, κάλεσε σε μια «ιστορική» διαμαρτυρία την 1η Μαΐου, ενώ ο ηγέτης της ακροαριστερής Jean-Luc Melenchon κατηγόρησε το Συμβούλιο ότι είναι «περισσότερο προσεκτικό στις ανάγκες της προεδρικής μοναρχίας παρά του κυρίαρχου λαού». Παρά τις αλλαγές, η νέα ηλικία συνταξιοδότησης της Γαλλίας θα εξακολουθεί να είναι κάτω από τον κανόνα της Ευρώπης και πολλών άλλων ανεπτυγμένων οικονομιών, όπου η ηλικία στην οποία ισχύουν τα πλήρη συνταξιοδοτικά επιδόματα είναι τα 65 έτη και όλο και περισσότερο κινείται προς τα 67. Οι κρατικές συντάξεις στη Γαλλία είναι επίσης πιο γενναιόδωρες από οπουδήποτε αλλού. Από το σχεδόν 14% του ΑΕΠ το 2018, οι δαπάνες της χώρας για τις κρατικές συντάξεις είναι μεγαλύτερες από τις περισσότερες άλλες χώρες, σύμφωνα με τον Οργανισμό Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης.
Πηγή:
6Σύνοδος Κορυφής για τη Δημοκρατία: Οι δημοκρατίες του κόσμου γίνονται πιο σταθερές, σύμφωνα με τον Πρόεδρο Μπάιντεν (29 Μαρ. 2023)
Χτίζοντας πάνω σε αυτό που περιέγραψε ως "διαρκή δέσμευση της κυβέρνησης του για την ενίσχυση της δημοκρατίας σε επίπεδο" ο Πρόεδρος Τζο Μπάιντεν εκφώνησε σε ομιλία στη δεύτερη Σύνοδο Κορυφής για τη Δημοκρατία στις 29 Μαρτίου από τον Λευκό Οίκο, διαβεβαιώνοτνας τους παρευρισκόμενους ότι οι δημοκρατικοί θεσμοί είναι αποτελεσματικοί. Ο Μπάιντεν είναι ένας από τους συνδιοργανωτές της φετινής πολυήμερης διάσκεψης, μαζί με τους προέδρους της Ζάμπια, της Νότιας Κορεάς, της Ολλανδίας και της Κόστα Ρίκα.
Στην Ουάσινγκτον, ο Μπάιντεν προήδρευσε σε μια εικονική εκδήλωση κορυφής με θέμα τον τρόπο με τον οποίο οι δημοκρατίες μπορούν να αντιμετωπίσουν τις παγκόσμιες δυσκολίες. Προέτρεψε τις δημοκρατίες να παραμείνουν ενωμένες απέναντι σε αυτές τις προκλη΄σεις.
"Αυτό είναι που ελπίζω ότι η σύνοδος κορυφής θα καταδείξει σε όλους τους παρευρισκόμενους και σε όλο τον κόσμο: είναι αποτελσματική. Είναι αποτελεσματική", δήλωσε ο Μπάιντεν. "Πάρα πολλές περιοχές στον κόσμο πίστευαν ότι οι μεγαλύτερες μέρες της δημοκρατίας ήταν πίσω μας όταν συγκληθήκαμε εδώ τον Δεκε΄μβριο του 2021. Επί 15 συναπτά έτη, η δημοκρατία υπέφερε κατά κάποιο τρόπο. Ωστόσο, μπορούμε να δηλώσουμε ότι η ιστορία που θα ειπωθεό φέτος είναι διαφορετική.
Ο πρόεδρος δήλωσε ότι στόχος της συνόδου κορυφής ήταν "να συνεχίσουμε να χτίζουμε πάνω στην πρόοδό μας, ώστε να μην αρχίσουμε να πηγαίνουμε ξανά προς τη λάθος κατεύθυνση".
Και συνέχισε: "Η δημοκρατία είναι σκληρή δουλειά και πρέπει να προστατεύεται συνεχώς."
Πηγή:
7Το Ισραήλ σταματά λόγω «ιστορικών» απεργιών καθώς μάζες βγαίνουν στους δρόμους για να διαδηλώσουν κατά της δικαστικής μεταρρύθμισης (27 Μαρ. 2023)
Το μεγαλύτερο συνδικάτο του Ισραήλ ανακοίνωσε μια «ιστορική» απεργία που είχε ως αποτέλεσμα το κλείσιμο συγκοινωνιών, πανεπιστημίων, εστιατορίων και καταστημάτων λιανικής, μεταξύ άλλων καταστημάτων, σε ένδειξη διαμαρτυρίας για την προτεινόμενη δικαστική αναθεώρηση του πρωθυπουργού Μπενιαμίν Νετανιάχου. Κυβερνητικά υπουργεία, οι τρεις μεγαλύτερες πόλεις της χώρας, τράπεζες, λιμάνια και πολλές άλλες εταιρείες και φορείς απεργούν επίσης, αλλά βασικές υπηρεσίες όπως νοσοκομεία και πυροσβέστες θα λειτουργήσουν με πρόγραμμα του Σαββάτου. Η απεργία έχει προκαλέσει διακοπές στις πτήσεις από το κύριο αεροδρόμιο του Ισραήλ και έχει κλείσει το μεγαλύτερο λιμάνι της χώρας στη Χάιφα, μεταξύ άλλων επιπτώσεων. Οι διαδηλώσεις συνεχίζονται στο Ισραήλ κατά των σχεδιαζόμενων δικαστικών αλλαγών που θα έδιναν στα κυβερνώντα κόμματα περισσότερο έλεγχο στο δικαστικό σώμα του Ισραήλ, με εκατοντάδες χιλιάδες Ισραηλινούς να διαδηλώνουν επί μήνες. Η απόλυση του υπουργού Άμυνας του Ισραήλ, ο οποίος αντιτάχθηκε στις μεταρρυθμίσεις, και οι διαμαρτυρίες που ακολούθησαν ώθησαν εξέχοντες αξιωματούχους να ζητήσουν να σταματήσει η διαδικασία δικαστικής μεταρρύθμισης. Αυτοί οι αξιωματούχοι περιλαμβάνουν δήμαρχους από όλο το Ισραήλ, οι οποίοι κήρυξαν απεργία πείνας λόγω της δικαστικής αναθεώρησης. Ο Νετανιάχου δέχεται αυξανόμενη πίεση από το ίδιο του το κόμμα, καθώς οι διαδηλώσεις συνεχίζονται, και ακόμη και ορισμένοι από τους πιο δυναμικούς υποστηρικτές της μεταρρύθμισης φαίνεται να αμβλύνουν τη στάση τους. Ο υπουργός Δικαιοσύνης Yariv Levin, ο οποίος έχει υποστηρίξει σθεναρά την προώθηση της μεταρρύθμισης, άνοιξε την πόρτα στο ενδεχόμενο καθυστέρησης τη Δευτέρα.
Πηγή:
8Η γαλλική δημοκρατία σε κρίση καθώς ο Μακρόν παρακάμπτει το κοινοβούλιο εν μέσω σκληρής διαμάχης για τις συντάξεις (17 Μαρ. 2023)
Η απόφαση του Γάλλου Προέδρου Εμανουέλ Μακρόν να προωθήσει τη μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού του συστήματος χωρίς ψήφο έχει πυροδοτήσει πολιτική και θεσμική κρίση. Η χρήση του άρθρου 49.3 για την παράκαμψη του κοινοβουλίου οδήγησε σε εκτεταμένες διαμαρτυρίες, με απλούς ανθρώπους καθώς και αριστερούς και συνδικαλιστές ακτιβιστές να βγαίνουν στους δρόμους στην πρωτεύουσα, το Παρίσι. Οι επικριτές έχουν καταγγείλει την «παραβίαση της δημοκρατίας» από τον Μακρόν και τον κατηγόρησαν ότι προσπαθεί να επιβάλει μια μεταρρύθμιση που είναι τόσο αντιδημοφιλής όσο και άδικη. Η μεταρρύθμιση, η οποία περιλαμβάνει την αύξηση της ελάχιστης ηλικίας συνταξιοδότησης και τη δυσκολία της διεκδίκησης πλήρους σύνταξης, έχει αγγίξει το άγχος σε μια χώρα όπου η ισότητα κατοχυρώνεται στο σύνθημα. Η απόφαση της κυβέρνησης να χρησιμοποιήσει το άρθρο 49.3 θεωρήθηκε ως παραδοχή ότι δεν είχε κοινοβουλευτική πλειοψηφία για τη μεταρρύθμισή του. Η κίνηση έχει επικριθεί ευρέως από δεξιούς πολιτικούς, οι οποίοι έχουν προειδοποιήσει ότι κινδυνεύει να ριζοσπαστικοποιήσει την αντιπολίτευση και να υπονομεύσει τη δημοκρατική νομιμότητα του νόμου.
Πηγή:
9Ποιος είναι ο λόγος των διαμαρτυριών στη Γεωργία σχετικά με το νόμο για τους «Ξένους Πράκτορες»; (8 Μαρ. 2023)
Διαμαρτυρίες ξέσπασαν στην Τιφλίδα της Γεωργίας, για δεύτερη συνεχή ημέρα για ένα αμφιλεγόμενο σχέδιο νόμου για τους «ξένους πράκτορες». Το νομοσχέδιο πέρασε σε πρώτη ανάγνωση στο κοινοβούλιο την Τρίτη, 4 Μαρτίου, προκαλώντας βίαιες διαδηλώσεις και τη σύλληψη 66 ατόμων. Το σχέδιο νόμου απαιτεί αποκάλυψη της οικονομικής υποστήριξης που λαμβάνεται από το εξωτερικό, αλλά οι επικριτές έχουν προτείνει ότι θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για να φιμώσει τις φωνές της αντιπολίτευσης. Η προτεινόμενη νομοθεσία διευκρινίζει ότι τα μέσα ενημέρωσης και άλλοι οργανισμοί μπορούν να χαρακτηρίζονται ως «ξένοι πράκτορες» εάν πάνω από το 20% της χρηματοδότησής τους προέρχεται από εκτός της χώρας. Οι επικριτές έχουν επικαλεστεί έναν παρόμοιο νόμο στη Ρωσία όπου όσοι λαμβάνουν οικονομική βοήθεια από το εξωτερικό χαρακτηρίζονται «ξένοι πράκτορες». Οι αντίπαλοι στη Γεωργία ισχυρίζονται ότι η νέα νομοθεσία θα μπορούσε να καταστείλει την ελευθερία του Τύπου, μια ανησυχία που εξέφρασε ο Ghia Nodia, πρώην υπουργός Παιδείας της χώρας. Οι επικριτές έχουν επίσης επισημάνει ότι ο περιορισμός των ευκαιριών χρηματοδότησης για ομάδες της κοινωνίας των πολιτών θα παρεμπόδιζε τις προσπάθειες της χώρας να ενταχθεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Ο Πρωθυπουργός Irakli Garibashvili υποστήριξε το νομοσχέδιο, υποστηρίζοντας ότι θα ξεριζώσει όσους εργάζονται ενάντια στη χώρα και τη Γεωργιανή Ορθόδοξη Εκκλησία. Η πρόεδρος της Γεωργίας, Salome Zourabichvili, απευθύνθηκε στους διαδηλωτές, υποσχόμενη να ασκήσει βέτο στο νομοσχέδιο εάν ψηφιστεί από το κοινοβούλιο. Οι διαδηλώσεις ξανάρχισαν το απόγευμα της Τετάρτης με μια πορεία για την Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας, με διαδηλωτές να κρατούν σημαίες Γεωργίας και ΕΕ και να φωνάζουν «Όχι στο ρωσικό δίκαιο». Το σχέδιο νόμου έχει προκαλέσει επίσης ανησυχίες μεταξύ ξένων αξιωματούχων, με τους υπουργούς Εξωτερικών των χωρών της Βαλτικής να εκδίδουν κοινή δήλωση εκφράζοντας την ανησυχία τους για τις πιθανές συνέπειες του νομοσχεδίου.
Πηγή:
10Διαδηλωτές στο Μεξικό ισχυρίζονται ότι προτεινόμενες εκλογικές μεταρρυθμίσεις θέτουν σε κίνδυνο τη δημοκρατία (28 Φεβ. 2023)
Στις 26 Φεβρουαρίου, ένα τεράστιο πλήθος διαδηλωτών συγκεντρώθηκε στην κεντρική πλατεία της Πόλης του Μεξικού για να εκφράσει τη δυσαρέσκεια του στις επίμαχες αναθεωρήσεις του εκλογικού νόμου όπου δημιουργούνται φόβοι ότι θα μπορούσε να υπονομεύσει τη δημοκρατία. Μετά τη θέσπιση αμφιλεγόμενων σχεδίων εκλογικής μεταρρύθμισης του προέδρου Andrés Manuel López Obrador την περασμένη εβδομάδα, οι διαδηλωτές στην πλατεία Zocalo ζήτησαν από την κυβέρνηση να μην «αγγίξει την ψήφο τους», φορώντας το λευκό και το ροζ του Εθνικού Εκλογικού Ινστιτούτου του Μεξικού, του εκλογικού σώματος της χώρας. Η τοπική διοίκηση εκτιμά ότι στην πορεία συμμετείχαν 90.000 άτομα, αν και οι διοργανωτές υποστηρίζουν ότι συμμετείχαν 500.000 άτομα. Τα σχέδια, εάν εγκριθούν, θα μειώσουν τις αμοιβές, τη χρηματοδότηση για τα τοπικά εκλογικά γραφεία και εκπαίδευση για το προσωπικό που είναι υπεύθυνο για τη λειτουργία και την εποπτεία των εκλογικών κέντρων. Οι αναθεωρήσεις «στοχεύουν στη μείωση χιλιάδων ατόμων που εργάζονται καθημερινά για να εγγυηθούν αξιόπιστες εκλογές, κάτι που φυσικά θα θέσει σε κίνδυνο τις μελλοντικές εκλογές», σύμφωνα με τον Λορέντζο Κόρντοβα, διευθυντή του Εθνικού Εκλογικού Ινστιτούτου. Ο πρόεδρος του Μεξικού συνέχισε λέγοντας ότι αν και αναμένει νομικές προκλήσεις, όλες οι ιδέες του θα διατηρηθούν αφού όλες ήταν «νόμιμες». Αρκετοί διαδηλωτές εξέφρασαν την επιθυμία, όπως και με παλαιότερες προεδρικές πρωτοβουλίες, το Ανώτατο Δικαστήριο του Μεξικού να ακυρώσει εν μέρει την αλλαγή. Ο López Obrador έχει επικρίνει το δικαστικό σύστημα του Μεξικού και ισχυρίζεται ότι οι δικαστές εμπλέκονται σε μια συντηρητική συνωμοσία κατά της κυβέρνησής του.
Πηγές:
11Transparency International: Δείκτης Αντίληψης Διαφθοράς 2022 (21 Φεβ. 2023)
Οι αυξανόμενες ανησυχίες για την παγκόσμια ασφάλεια, η πανδημία COVID-19 και η κλιματική καταστροφή συμβάλλουν σε ένα νέο κύμα αβεβαιότητας. Η αποτυχία των χωρών να χειριστούν τα ζητήματα διαφθοράς τους επιδεινώνει τον αντίκτυπο σε έναν κόσμο που είναι ήδη ασταθής. Ενισχύουν επίσης τους αυταρχικούς και συμβάλλουν στην κατάρρευση της δημοκρατίας. Σύμφωνα με τον φετινό Δείκτη Αντίληψης Διαφθοράς (CPI), 124 έθνη έχουν στατικά επίπεδα διαφθοράς, ενώ ο αριθμός των εθνών που σημειώνουν πτώση αυξάνεται. Δεδομένου ότι η παγκόσμια ειρήνη επιδεινώνεται και η διαφθορά είναι ένας σημαντικός παράγοντας τόσο στις αιτίες όσο και στα αποτελέσματά της, αυτό έχει τις πιο σοβαρές επιπτώσεις.
Τόσο η διαφθορά όσο και ο πόλεμος αποτελούν απειλή για μακροπρόθεσμη ειρήνη. Αφενός, οι ένοπλες συγκρούσεις ενθαρρύνουν τη διαφθορά. Εγκλήματα όπως η δωροδοκία και η υπεξαίρεση αποκτούν δύναμη λόγω της πολιτικής αστάθειας, της αυξανόμενης ζήτησης πόρων και των εξασθενημένων εποπτικών οργάνων. Αναμενόμενα, η πλειονότητα των εθνών που βρίσκονται στο κατώτερο μέρος του CPI εμπλέκονται επί του παρόντος ή έχουν εμπλακεί πρόσφατα σε ένοπλο πόλεμο. Αφετέρου, υποκινώντας κοινωνικές δυσαρέσκειες, η διαφθορά και η ατιμωρησία μπορούν ωστόσο να οδηγήσουν σε βία ακόμη και σε πολιτισμούς που κατά τα άλλα είναι ήρεμοι. Επιπλέον, η αποστράγγιση κεφαλαίων από τις υπηρεσίες ασφαλείας καθιστά δύσκολο για τα κράτη να υπερασπιστούν το κοινό και να σέβονται το κράτος δικαίου. Ως εκ τούτου, μεγαλύτερα ποσοστά οργανωμένου εγκλήματος και περισσότεροι κίνδυνοι για την ασφάλεια είναι πιο πιθανό να υπάρχουν σε έθνη με υψηλότερα επίπεδα διαφθοράς.
Η παγκόσμια ασφάλεια απειλείται επίσης από τη διαφθορά, και σε αυτό συμβάλλουν τα κράτη με υψηλό ΔΤΚ (Δείκτη Τιμών Καταναλωτή). Έχουν από καιρό αγκαλιάσει το ξένο βρώμικο χρήμα, το οποίο βοήθησε τους κλεπτοκράτες να προωθήσουν τους γεωπολιτικούς τους στόχους και αύξησαν τον πλούτο, τη δύναμη και την επιρροή τους. Κατά τη διάρκεια της εκτεταμένης εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία, οι καταστροφικές συνέπειες της συμμετοχής των ανεπτυγμένων οικονομιών στη διακρατική διαφθορά έγιναν βάναυσα εμφανείς. Για την αποφυγή πρόσθετων συγκρούσεων και τη διατήρηση της ειρήνης σε αυτό το περίπλοκο πλαίσιο, η εξάλειψη της διαφθοράς, η ενθάρρυνση της διαφάνειας και η ενίσχυση των θεσμών είναι απαραίτητη.
Πηγή:
12Ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ εκδίδει μια σοβαρή προειδοποίηση σχετικά με την ευπάθεια της δημοκρατίας (16 Φεβ. 2023)
Η αξία, η ευθραυστότητα και η πολυπλοκότητα της δημοκρατίας ήταν τα κύρια σημεία της ετήσιας ομιλίας του 2023 του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, η οποία σημειώθηκε μόλις λίγες εβδομάδες πριν από την επέτειο ενός έτους από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Σε μια αυστηρή προειδοποίηση ότι ο χρόνος «έχει φτάσει πιο κοντά από ποτέ στην πιο σκοτεινή ώρα της ανθρωπότητας», ο Γκουτέρες είπε ότι η αξία, η ευθραυστότητα και η πολυπλοκότητα της δημοκρατίας ήταν στον πυρήνα του μηνύματός του. Παρακάμπτοντας τις συγκαλυμμένες αναφορές στον Στόχο 16 της Βιώσιμης Ανάπτυξης και αντ' αυτού τονίζοντας τη σημασία της δημοκρατίας για έναν πιο βιώσιμο, χωρίς αποκλεισμούς και ειρηνικό κόσμο, ο Γκουτέρες υπενθύμισε στη Γενική Συνέλευση ότι «η ελευθερία της έκφρασης και η πολιτική συμμετοχή αποτελούν την ουσία της δημοκρατίας», καθώς και κοινωνίες και οικονομίες χωρίς αποκλεισμούς. Τόνισε την «εγγενή αξιοπρέπεια και τα ίσα και αναπαλλοτρίωτα δικαιώματα όλων των μελών της ανθρώπινης οικογένειας ως θεμέλιο της ελευθερίας, της δικαιοσύνης και της ειρήνης», προτρέποντας τα έθνη να «εμπνέονται από το πνεύμα και την ουσία της». Υπενθύμισε επίσης στη Συνέλευση τον «φιλόδοξο και τολμηρό» χαρακτήρα του Χάρτη του ΟΗΕ και της Οικουμενικής Διακήρυξης των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, η οποία φέτος γιορτάζει την 75η επέτειό της. Στις παρατηρήσεις του, έκανε αναφορά στην αναγκαιότητα της αυτοδιόρθωσης και στην ανάγκη να σταματήσει η απειλή του πολέμου, στην οποία οι δημοκρατίες είναι εγγενώς καλύτερες από τις μη δημοκρατίες.
Ο δημόσιος διάλογος, ο ελεύθερος τύπος, μια ακμάζουσα κοινωνία των πολιτών και η ανανέωση των πολιτικών εκπροσώπων μέσω ελεύθερων και δίκαιων εκλογών είναι όλοι παράγοντες που, σε σύγκριση με άλλους τύπους καθεστώτων, επιτρέπουν στις δημοκρατίες να αυτοδιορθώνονται καλύτερα και να αλλάζουν κατεύθυνση. Αναφερόμενος στην καταστροφή που προκλήθηκε από τις συγκρούσεις, τόσο στην Ουκρανία όσο και αλλού, προανήγγειλε επίσης διακριτικά τους κινδύνους του αυταρχισμού τόσο για τη δημοκρατία όσο και για τη διατήρηση της παγκόσμιας ειρήνης. Επιπλέον, τόνισε τη σημασία της ισότητας των φύλων για τη μακροπρόθεσμη ειρήνη και πρόοδο και εξέφρασε την ανησυχία του για τη δύσκολη πορεία που ακολουθεί για την επίτευξη της ισότητας σε όλες τις πτυχές της ζωής. Σύμφωνα με στοιχεία από την έκθεση Global State of Democracy της International IDEA, ένας πιο δημοκρατικός και ισότιμος κόσμος των φύλων είναι και οι δύο απαραίτητοι για την υλοποίηση των στόχων της Ατζέντας 2030. Τονίστηκε επίσης η σημασία της συμμετοχής της νεολαίας και των μελλοντικών γενεών στον καθορισμό της Συνόδου Κορυφής του Μέλλοντος το 2024 και για μια πιο δίκαιη και χωρίς αποκλεισμούς διακυβέρνηση.
Πηγή: