Πολιτικές Ήπιας Ισχύος της Τουρκίας στην Κατεχόμενη Κύπρο και στα Βαλκάνια: Στόχοι, Φορείς και Επιπτώσεις 

Περίληψη

Μέσω μιας συστηματικά εφαρμοζόμενης πολιτικής «καλοπροαίρετης αρωγής» και πατερναλισμού (χειραγωγουμένη προστασία), η σύγχρονη«ήπια ισχύς» της Τουρκίας επιδιώκει την δημιουργία και εμβάθυνση των σχέσεων εξάρτησης με τοπικές «συγγενείς» κοινωνίες σε Κύπρο και Βαλκάνια. Οι έντονες τοπικές, εθνικές και πολιτικές ανασφάλειες και οι οικονομικές ευπάθειες των υπό εξέταση περιπτώσεων έχουν συμβάλλει καθοριστικά στην διατήρηση και αύξηση της κρατικής τουρκικής μόχλευσης και επιρροής.Οι τοπικές ευπάθειες  έχουνεπιτρέψει την επέκταση πιο διεισδυτικών μορφών «ήπιας ισχύος» και κοινωνικά παραμορφωτικών πρακτικών, ιδίως στην κατεχόμενη Κύπρο. Ο αντικειμενικός πολιτικός στόχος της τουρκικής «Υψηλής Στρατηγικής» εστιάζει στην ηθικοποίηση της γεωπολιτικής παρουσίας της Τουρκίας στην περιφέρεια και στην εδραίωση μιας όσον το δυνατόν πιο συμπαγούς «σφαίρας επιρροής» στα Βαλκάνια και την Κύπρο. Οι τουρκικές ιδέες περί «ευθύνης, ανθρωπιστικής φροντίδας και προστασίας» προς «συγγενείς» θρησκευτικές και εθνοτικές κοινότητες, στοχεύουν μέσω των πολυεπίπεδων σχέσεων εξάρτησης που διαμορφώνει η Τουρκία,στηναπόκτησηενός, ει δυνατόν, ρυθμιστικούαν όχι καθοριστικού ρόλου της Τουρκίας στις εξελίξεις που επηρεάζουν τη σταθερότητα των Βαλκανίων και της Ανατολικής Μεσογείου. Επομένως, η προβολή ανθρωπιστικών ιδανικών στην βάση ιστορικών δεσμών αποτελεί τον ιδεολογικό άξονα εξυπηρέτησης realpolitik στόχων σε τομείς σημαντικούς για την αντίληψητου στρατηγικού βάθους της «νέας» εξωτερικής της πολιτικής. Ωστόσο, η τουρκική «ήπιαισχύς» δεν στηρίζεται μόνο στην ελκυστικότητα και πειστικότητα του «Οθωμανικού-αυτοκρατορικού» αφηγήματος. Αντιθέτως, η Τουρκία ασκεί «ήπιαισχύ» με συνδυαστικούς τρόπους, συχνά παράλληλα με τη χρήση λεπτών και άμεσων μορφών παρέμβασης, κινήτρων αλλά και έμμεσου εξαναγκασμού, επιτρέποντας έτσι να προβάλλει πιο αποτελεσματικά τις δράσεις της. Όμως, η διεισδυτική «ήπια ισχύς» της Τουρκίας σε συνδυασμό με την έντονη παρεμβατικότητα της εξωτερικής της πολιτικής προκαλεί αντιθέσεις, ενισχύει τους εσωτερικούς ανταγωνισμούς στις διαιρεμένες κοινωνίες και βαθαίνει ταρήγματα, αυξάνοντας έτσι την ανασφάλεια. Η παράλληλη κατακρήμνιση της τουρκικής οικονομίας και η πτώση δημοτικότητας του κυβερνώντος κόμματος, θέτουν πλέον «ρεαλιστικούς περιορισμούς» και προκαλούν έντονο σκεπτικισμό σχετικά με τη βιωσιμότητα και επιτυχία της ιδιότυπης τουρκικής «ήπιας ισχύος».