Παρουσιάζουμε το βιβλίο του Δρ. Παύλου Ι. Κοκτσίδη, Ανώτερου Ερευνητικού Εταίρου του ΙΜΠΔ, με τίτλο «Ethnofederalism in Cyprus: Territory, Power and Security» που εκδόθηκε από τις εκδόσεις Routledge.
Περιγραφή βιβλίου
Γιατί είναι τόσο δύσκολο να διευθετηθεί το Κυπριακό Πρόβλημα; Ποιες είναι οι βαθύτερες αιτίες του δυσεπίλυτου της Κυπριακής σύγκρουσης και πώς σχετίζεται το Κυπριακό με τις φιλοδοξίες και τους ανταγωνισμούς στην αναζήτηση ασφάλειας όλων των παραγόντων που εμπλέκονται στη διαπραγματευτική διαδικασία; Η Κυπριακή Δημοκρατία βρίσκεται διχασμένη στην καρδιά της ασταθούς Ανατολικής Μεσογείου, μια περιοχής η οποία περιβάλλεται από αιματηρές συγκρούσεις, κατακερματισμό εξουσίας, εξτρεμισμό και ξένες επεμβάσεις. Παρά την ένταξη της στην ΕΕ, η Κύπρος εξακολουθεί να βρίσκεται αντιμέτωπη με την συνθήκη της βίαιης και ολοκληρωτικής διχοτόμησης απο το 1974. Το στάτους κβο της Κύπρου, το οποίο κατά κάποιο τρόπο θεωρείται λανθασμένα ως «παγωμένο», κρέμεται ουσιαστικά απο μια ισχνή ισορροπία εσωτερικών, περιφερειακών και διεθνών σχέσεων ισχύος.
- Ποιο είναι το επίκεντρο του βιβλίου;
Το βιβλίο εστιάζει στις σταθερά ανταγωνιστικές επιδιώξεις ασφάλειας, οι οποίες υπονομεύουν τις προσπάθειες επίλυσης του Κυπριακού υπο την μορφή ομοσπονδίας. Η ανάλυση καταδεικνύει διεξοδικά ότι η αποτυχία επίτευξης μιας αμοιβαία αποδεκτής διευθέτησης προέρχεται από υπολογισμένες ανταγωνιστικές προσπάθειες για την αύξηση της ασφάλειας, την διατήρηση στρατηγικής επιρροής (κυρίως αναφορικά με την Τουρκία) και από την προσπάθεια αποφυγής της όποιας πιθανότητας παγίδευσης και αιχμαλωσίας σε ένα δυσλειτουργικό πλαίσιο. Το βιβλίο καταδεικνύει πώς οι θεσμικές, συνταγματικές και στρατιωτικές πτυχές της προτεινόμενης ομοσπονδιακής λύσης έχουν τελικά μετατρέψει ολόκληρη την διαδικασία των διαπραγματεύσεων σε μια ανταγωνιστική αρένα.
- Πώς αντιμετωπίζει το βιβλίο την δυσκολία διευθέτησης του Κυπριακού Προβλήματος;
Επηρεασμένο από τις αρχές της Ρεαλιστικής Σχολής στις διεθνείς σχέσεις, το βιβλίο παρέχει μια συστηματική και συνοπτική κριτική του προτεινόμενου ομοσπονδιακού πλαισίου για την Κύπρο και εξηγεί γιατί μέχρι στιγμής δεν επιτεύχθη η υποσχόμενη διευθέτηση. Η ανάλυση αναγνωρίζει ότι η διαπραγμάτευση γίνεται αντιληπτή ως συνδιαλλαγή μεταξύ ανταγωνιστικών μερών, και όχι μεταξύ πιθανών εταίρων, και αποκαλύπτει τα ανταγωνιστικά ερείσματα ασφάλειας που διατρέχουν όλες τις σημαντικές θεσμικές, συνταγματικές και στρατιωτικές πτυχές του πλαισίου. Το βιβλίο εξηγεί ξεκάθαρα γιατί και πώς τα εμπλεκόμενα μέρη ερμηνεύουν τις ομοσπονδιακές ρυθμίσεις με ανταγωνιστικούς όρους σε μια προσπάθεια να αποφύγουν την επικυριαρχία, την απορρόφηση και την τελική απώλεια του πολιτικού ελέγχου και της εξουσίας σε ενα νέο και παντελώς ανοίκειο συνταγματικό καθεστώς.
- Σε τι διαφέρει αύτο το βιβλίο από άλλα παρόμοια έργα για το Κυπριακό;
Το εργό αμφισβητεί την ιδέα της στρατιωτικής ασφάλειας ως το μοναδικό σημαντικό εμπόδιο για την επίτευξη βιώσιμης λύσης στην Κύπρο. Αμφισβητεί επίσης τις προκαταλήψεις για την οικοδόμηση της ειρήνης, οι οποίες μεταθέτουν, κατα τον συγγραφέα λανθασμένα, την αποτυχία επίλυσης του προβλήματος στον εθνικιστικό φανατισμό, τις συναισθηματικές-ψυχολογικές καθηλώσεις μεταξύ των γενεών, και την φανατική-εκδικητική αδιαλλαξία. Αντλώντας από ρεαλιστικές ερμηνείες της περιφερειακής και διεθνούς πολιτικής, η ανάλυση θεωρεί τα παραπάνω ως επιφαινόμενες εκφράσεις ενός σοβαρού διεθνούς πολιτικού προβλήματος αλλά και ως συμπτωματικές εκδηλώσεις τηε υπάρχουσας συστημικής αβεβαιότητας και των πιέσεων ασφαλείας.
- Τι προσφέρει το βιβλίο στον αναγνώστη;
Το βιβλίο προσφέρει μια καλά τεκμηριωμένη περιγραφή του δυσεπίλυτου Κυπρισκού Προβλήματος με αναφορές στην ουσία των διαπραγματεύσεων, βασισμένες σε δεκάδες δελτία τύπου, ανταποκρίσεις και συνεντεύξεις. Το βιβλίο ξεδιπλώνει το σκεπτικό και την επικράτηση των ανταγωνιστικών προσεγγίσεων και επιφυλάξεων, τόσο των Ελληνοκυπρίων όσο και της Τουρκίας και των Τουρκοκυπρίων, και εξηγεί πώς τα ωμά συμφέροντα ασφάλειας, η μεγιστοποίηση της εξουσίας και οι ηγεμονικές φιλοδοξίες έχουν γεννήσει ένα υπαρξιακό δίλημμα ασφάλειας που μέχρι στιγμής εμπόδιζε Ελληνοκύπριους και Τουρκοκύπριους να καταλήξουν σε μια διευθέτηση.
Γιατί είναι τόσο δύσκολο να διευθετηθεί το Κυπριακό Πρόβλημα; Ποιες είναι οι βαθύτερες αιτίες του δυσεπίλυτου της Κυπριακής σύγκρουσης και πώς σχετίζεται το Κυπριακό με τις φιλοδοξίες και τους ανταγωνισμούς στην αναζήτηση ασφάλειας όλων των παραγόντων που εμπλέκονται στη διαπραγματευτική διαδικασία; Η Κυπριακή Δημοκρατία βρίσκεται διχασμένη στην καρδιά της ασταθούς Ανατολικής Μεσογείου, μια περιοχής η οποία περιβάλλεται από αιματηρές συγκρούσεις, κατακερματισμό εξουσίας, εξτρεμισμό και ξένες επεμβάσεις. Παρά την ένταξη της στην ΕΕ, η Κύπρος εξακολουθεί να βρίσκεται αντιμέτωπη με την συνθήκη της βίαιης και ολοκληρωτικής διχοτόμησης απο το 1974. Το στάτους κβο της Κύπρου, το οποίο κατά κάποιο τρόπο θεωρείται λανθασμένα ως «παγωμένο», κρέμεται ουσιαστικά απο μια ισχνή ισορροπία εσωτερικών, περιφερειακών και διεθνών σχέσεων ισχύος.
- Ποιο είναι το επίκεντρο του βιβλίου;
Το βιβλίο εστιάζει στις σταθερά ανταγωνιστικές επιδιώξεις ασφάλειας, οι οποίες υπονομεύουν τις προσπάθειες επίλυσης του Κυπριακού υπο την μορφή ομοσπονδίας. Η ανάλυση καταδεικνύει διεξοδικά ότι η αποτυχία επίτευξης μιας αμοιβαία αποδεκτής διευθέτησης προέρχεται από υπολογισμένες ανταγωνιστικές προσπάθειες για την αύξηση της ασφάλειας, την διατήρηση στρατηγικής επιρροής (κυρίως αναφορικά με την Τουρκία) και από την προσπάθεια αποφυγής της όποιας πιθανότητας παγίδευσης και αιχμαλωσίας σε ένα δυσλειτουργικό πλαίσιο. Το βιβλίο καταδεικνύει πώς οι θεσμικές, συνταγματικές και στρατιωτικές πτυχές της προτεινόμενης ομοσπονδιακής λύσης έχουν τελικά μετατρέψει ολόκληρη την διαδικασία των διαπραγματεύσεων σε μια ανταγωνιστική αρένα.
- Πώς αντιμετωπίζει το βιβλίο την δυσκολία διευθέτησης του Κυπριακού Προβλήματος;
Επηρεασμένο από τις αρχές της Ρεαλιστικής Σχολής στις διεθνείς σχέσεις, το βιβλίο παρέχει μια συστηματική και συνοπτική κριτική του προτεινόμενου ομοσπονδιακού πλαισίου για την Κύπρο και εξηγεί γιατί μέχρι στιγμής δεν επιτεύχθη η υποσχόμενη διευθέτηση. Η ανάλυση αναγνωρίζει ότι η διαπραγμάτευση γίνεται αντιληπτή ως συνδιαλλαγή μεταξύ ανταγωνιστικών μερών, και όχι μεταξύ πιθανών εταίρων, και αποκαλύπτει τα ανταγωνιστικά ερείσματα ασφάλειας που διατρέχουν όλες τις σημαντικές θεσμικές, συνταγματικές και στρατιωτικές πτυχές του πλαισίου. Το βιβλίο εξηγεί ξεκάθαρα γιατί και πώς τα εμπλεκόμενα μέρη ερμηνεύουν τις ομοσπονδιακές ρυθμίσεις με ανταγωνιστικούς όρους σε μια προσπάθεια να αποφύγουν την επικυριαρχία, την απορρόφηση και την τελική απώλεια του πολιτικού ελέγχου και της εξουσίας σε ενα νέο και παντελώς ανοίκειο συνταγματικό καθεστώς.
- Σε τι διαφέρει αύτο το βιβλίο από άλλα παρόμοια έργα για το Κυπριακό;
Το εργό αμφισβητεί την ιδέα της στρατιωτικής ασφάλειας ως το μοναδικό σημαντικό εμπόδιο για την επίτευξη βιώσιμης λύσης στην Κύπρο. Αμφισβητεί επίσης τις προκαταλήψεις για την οικοδόμηση της ειρήνης, οι οποίες μεταθέτουν, κατα τον συγγραφέα λανθασμένα, την αποτυχία επίλυσης του προβλήματος στον εθνικιστικό φανατισμό, τις συναισθηματικές-ψυχολογικές καθηλώσεις μεταξύ των γενεών, και την φανατική-εκδικητική αδιαλλαξία. Αντλώντας από ρεαλιστικές ερμηνείες της περιφερειακής και διεθνούς πολιτικής, η ανάλυση θεωρεί τα παραπάνω ως επιφαινόμενες εκφράσεις ενός σοβαρού διεθνούς πολιτικού προβλήματος αλλά και ως συμπτωματικές εκδηλώσεις τηε υπάρχουσας συστημικής αβεβαιότητας και των πιέσεων ασφαλείας.
- Τι προσφέρει το βιβλίο στον αναγνώστη;
Το βιβλίο προσφέρει μια καλά τεκμηριωμένη περιγραφή του δυσεπίλυτου Κυπρισκού Προβλήματος με αναφορές στην ουσία των διαπραγματεύσεων, βασισμένες σε δεκάδες δελτία τύπου, ανταποκρίσεις και συνεντεύξεις. Το βιβλίο ξεδιπλώνει το σκεπτικό και την επικράτηση των ανταγωνιστικών προσεγγίσεων και επιφυλάξεων, τόσο των Ελληνοκυπρίων όσο και της Τουρκίας και των Τουρκοκυπρίων, και εξηγεί πώς τα ωμά συμφέροντα ασφάλειας, η μεγιστοποίηση της εξουσίας και οι ηγεμονικές φιλοδοξίες έχουν γεννήσει ένα υπαρξιακό δίλημμα ασφάλειας που μέχρι στιγμής εμπόδιζε Ελληνοκύπριους και Τουρκοκύπριους να καταλήξουν σε μια διευθέτηση.
