Παρουσιάζουμε αυτό τον μήνα το βιβλίο «Colonial Cyprus: A Cultural History», που έτυχε επιμέλειας από την Ερευνητική Εταίρο του Ινστιτούτου μας Δρ. Μαρία Χατζηαθανασίου, μαζί με τους Δρ. Ανδρέα Κάρυο και Δρ. Αιμίλιο Σολωμού. Το βιβλίο κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Bloomsbury.
Επιμελητές: Μαρία Χατζηαθανασίου, Ανδρέας Κάρυος, Αιμίλιος Α. Σολωμού
Εκδότης: Bloomsbury (Academic division)
Χρονολογία έκδοσης: 2024
Περιγραφή συλλογικού τόμου και κεντρικό επιχείρημα
Ο συλλογικός τόμος Colonial Cyprus: A Cultural History (Bloomsbury, 2024) αποτελεί μια πρωτότυπη, καινοτόμα και επίκαιρη μελέτη για την πολιτισμική ιστορία της Κύπρου υπό βρετανική κυριαρχία, η οποία προσφέρει ένα νέο ερμηνευτικό πλαίσιο για την κατανόηση του (απο)αποικιακού παρελθόντος του νησιού. Ο τόμος περιλαμβάνει θεματικά κεφάλαια που εξετάζουν διάφορες και διαφορετικές πτυχές της πολιτισμικής ζωής του νησιού από το 1878, όταν πέρασε από την οθωμανική στη βρετανική διοίκηση, μέχρι την ίδρυση της Κυπριακής Δημοκρατίας το 1960. Εστιάζοντας σε πολιτισμικές διαστάσεις της αποικιακής εμπειρίας της Κύπρου, αναδεικνύεται ο καθοριστικός ρόλος που διαδραμάτισε η πολιτιστική δράση στη διαμόρφωση της ιστορικής πορείας και του παρόντος της Κυπριακής Δημοκρατίας. Ο τόμος αυτός πραγματεύεται τη σύνθετη διερεύνηση του τρόπου με τον οποίο προσωπικές αντιλήψεις και πολιτιστικές πρωτοβουλίες συμβάλλουν με πολυσχιδή τρόπο στη διαμόρφωση ταυτοτήτων. Εξετάζει τη σημασιολογική και επικοινωνιακή δύναμη πολιτισμικών εκφάνσεων όπως η αρχιτεκτονική κτηρίων και κήπων, η δημιουργία ενδυμάτων, εμπορικών αφισών, φωτογραφιών, δείγματα καλλιτεχνικής παραγωγής και λογοτεχνικής έκφρασης, καθώς αυτά -και άλλα- αλληλεπιδρούν με τον Άνθρωπο, σε πολλές περιπτώσεις συνεχίζοντας τον σχετικό διάλογο και στις επόμενες ιστορικές φάσεις. Η ανάλυση επεκτείνεται και στην επίδραση ιστορικών μη-πρωταγωνιστών (ή πιθανών πρωταγωνιστών που μέχρι τώρα έχουν παραμεληθεί) όπως αρχιτέκτονες, βοτανολόγοι και καλλιτέχνες, οι οποίοι άφησαν το αποτύπωμά τους στο φυσικό τοπίο και στο έντυπο υλικό..
Πρωτότυπα χαρακτηριστικά του συλλογικού τόμου
Στο συλλογικό τόμο έχουν συμβάλει με πρωτότυπα κεφάλαια γυναίκες ακαδημαϊκοί, ερευνήτριες και καλλιτέχνες, επιμελήτριες συλλογών κ.ά., όλες επαγγελματίες συναφών πεδίων με πλούσια και αξιόλογη δράση στον ακαδημαϊκό κόσμο και στο πολιτιστικό γίγνεσθαι, τόσο της Κύπρου όσο και του εξωτερικού. Συνεπώς, το βιβλίο είναι εξ ορισμού διεπιστημονικό εφόσον γεφυρώνει ερευνητικές κατευθύνσεις, αξιοποιώντας θεωρητικά πλαίσια και πρωτογενές υλικό από πεδία όπως η Ιστορία, Αρχαιολογία, η Φωτογραφία, η Πολιτιστική Πολιτική, η Λογοτεχνία, το Θέατρο, η Οπτική Επικοινωνία και η Διαφήμιση, η Μόδα κ.ά. – όλα μέσα από το πρίσμα της μελέτης της νεότερης ιστορίας της Κύπρου που περιλαμβάνει το τέλος της Βρετανικής αποικιοκρατίας και την αποαποικιοποίηση της. Τα επιμέρους κεφάλαια φέρνουν στο φως ανέκδοτο αρχειακό υλικό στην ελληνική και αγγλική γλώσσα, τόσο γραπτό όσο και οπτικό, που προέρχεται από κρατικά και ιδιωτικά αρχεία. H μέχρι πρότινος δημοσιευμένη έρευνα για πτυχές των θεμάτων που εξετάζονται στον τόμο είχε δημοσιευτεί κυρίως υπό μορφή άρθρων και, σε πολύ μικρότερο βαθμό, μονογραφιών. Όλα τα πιο πάνω χαρακτηριστικά καθιστούν τον συγκεκριμένο τόμο τον πρώτο στο είδος του.
Ποιον ενδιαφέρει το βιβλίο και τι προσφέρει στον αναγνώστη;
Οποιοσδήποτε ενδιαφέρεται για τη νεότερη ιστορία της Κύπρου, την ιστορία της αποικιοκρατίας και της αποαποικιοποίησης, την πολιτισμική ιστορία, την οπτική κουλτούρα και τις σπουδές ταυτότητας θα επωφεληθεί από την ανάγνωση του βιβλίου. Πιο συγκεκριμένα, φοιτητές πανεπιστημίου στους κλάδους της Ιστορίας, Διεθνών Σχέσεων, Πολιτιστικών Σπουδών, Επικοινωνίας και Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης, μέχρι ερευνητές, αναλυτές, διεθνολόγους, ιστοριοδίφες κ.ά., μπορούν να αξιοποιήσουν το βιβλίο ως σημείο αναφοράς τόσο για τα θέματα που φιλοξενεί, όσο και για τις πρωτογενείς πηγές και τη βιβλιογραφία που παραθέτει. Το γεγονός ότι το βιβλίο έχει δημοσιευτεί στην αγγλική γλώσσα το καθιστά αυτομάτως προσβάσιμο σε ένα ευρύτερο αναγνωστικό κοινό, επιτρέποντας έτσι, ευκολότερα, τη διασύνδεση της περίπτωσης της αποικιοκρατικής Κύπρου με άλλες πρώην αποικίες, είτε της Βρετανικής Αυτοκρατορίας είτε άλλων πρώην αυτοκρατοριών. Ο συλλογικός τόμος παραθέτει για πρώτη φορά ερμηνείες πάνω σε παραδοσιακά ανεξερεύνητα ή ελάχιστα μελετημένα θέματα στην ιστορία της Μεσογείου και της Εγγύς Ανατολής (σε σύγκριση, για παράδειγμα, με την πολιτισμική ιστορία της Ινδίας ή των κοινοπολιτειακών χωρών όπως η Αυστραλία), όπως η ιστορία των δημόσιων κήπων ως χώροι ελέγχου και αντίστασης, η μόδα ως μορφή παθητικής αντίστασης υπό βρετανική κυριαρχία κ.ά., μέσα από μια διεπιστημονική προσέγγιση.
Ποιοι είναι οι στόχοι του συλλογικού τόμου;
Οι επιμελητές φιλοδοξούν ο συλλογικός αυτός τόμος να αποκτήσει τη θέση του στην ευρύτερη ιστοριογραφία της αποικιακής Κύπρου και της βρετανικής αυτοκρατορίας. Η πρόθεση αυτή συμπεριλαμβάνει την δημιουργία ουσιαστικών διασυνδέσεων με τις πολιτισμικές ιστορίες και άλλων πρώην αποικιοκρατούμενων λαών. Επιπρόσθετα, οι επιμελητές επιδιώκουν να έρθουν σε εποικοδομητικό διάλογο με διαφορετικούς φορείς, έχοντας ως στόχο να συμβάλουν στον αναστοχασμό του παρελθόντος με τρόπους που να είναι ουσιωδώς σχετικοί με το παρόν και το μέλλον. Σε αυτόν τον τόμο, οι συντελεστές διασχίζουν αχαρτογράφητα εδάφη, χαράσσοντας με τόλμη μια νέα πορεία για τη συγγραφή της ιστορίας της βρετανικής αποικιοκρατίας στην Κύπρο. Βασιζόμενοι σε πρωτότυπη έρευνα σκιαγραφούν νέες διαδρομές για την επιστημονική μελέτη. Οι επιμελητές και συγγραφείς του τόμου απευθύνουν πρόσκληση προς τους αναγνώστες τους, να τους συνοδεύσουν σε αυτό το διανοητικό ταξίδι, συμμετέχοντας στις δημιουργικές και καινοτόμες προσεγγίσεις τους – παρατηρώντας, ψάχνοντας, τεκμηριώνοντας, αναλύοντας, ερμηνεύοντας, συνομιλώντας.
Σύνδεσμος: https://www.bloomsbury.com/us/colonial-cyprus-9780755640652/
Σημείωση: Όσοι ενδιαφέρονται να αποκτήσουν τον συλλογικό τόμο μπορούν να επικοινωνήσουν με τη Μαρία Χατζηαθανασίου για σημαντική έκπτωση.
