“8+2 Μύθοι για την Τουρκική Εξωτερική Πολιτική”

Παρά τη σημαντικότητα των παγκόσμιων και περιφερειακών εξελίξεων και τη σοβαρότητα της τουρκικής πρόκλησης, η αντίληψη και η ανάλυση της Τουρκίας στον ελληνικό χώρο πάσχει συχνά από λανθασμένες ερμηνείες, αφηγήματα, προκαταλήψεις, και γενικά μύθους που είτε υπερβάλλουν είτε υποτιμούν τις δυνατότητες και τον ρόλο της χώρας. Το βιβλίο 8+2 Μύθοι για την Τουρκική Εξωτερική Πολιτική εξετάζει συνοπτικά δέκα βασικούς μύθους. Τους περισσότερους μπορούμε να τους συναντήσουμε στο δημόσιο διάλογο στην Ελλάδα και την Κύπρο. Ένας μικρός αριθμός εξ αυτών σχετίζεται με το τουρκικό αφήγημα για την τουρκική εξωτερική πολιτική, ενώ η επιλογή των ενοτήτων βασίζεται σε παραδοσιακά ή σύγχρονα ζητήματα που προκύπτουν στην ελληνική ή διεθνή βιβλιογραφία και στο δημόσιο διάλογο. Η ανάγκη που προκύπτει είναι για την απόκτηση μιας προοπτικής που δεν θα περιορίζεται από τον ελληνικό ή κυπριακό φακό, αλλά θα λαμβάνει υπόψη τις ευρύτερες εσωτερικές κι εξωτερικές πραγματικότητες της Τουρκίας.

Κατά κύριο λόγο, το βιβλίο επιδιώκει να συνεισφέρει στη δημόσια συζήτηση γύρω από το μείζον ζήτημα της τουρκικής εξωτερικής ευρύτερα. Πιο συγκεκριμένα, φιλοδοξεί να παρέχει σε όλα τα ενδιαφερόμενα ακροατήρια μια προοπτική διαφορετική από την πεπατημένη και τα στερεότυπα της ανάλυσης για την Τουρκία, ώστε να διευρύνει τους ορίζοντες της σκέψης, της ανάλυσης και της λήψης σχετικών αποφάσεων.

Το βιβλίο είναι γραμμένο σε απλή γλώσσα αλλά με ακαδημαϊκή διάθεση και στοιχειοθέτηση. Γι’ αυτό απευθύνεται σε ακαδημαϊκούς και ερευνητές, σε τεχνοκράτες και άτομα με πολιτική ευθύνη, αλλά και στον κάθε απλό πολίτη που επιθυμεί να είναι ενημερωμένος για τα όσα συμβαίνουν στην επικαιρότητα.

Το βιβλίο είναι δομημένο σε δύο μέρη και καλύπτει συνολικά δέκα μύθους για την τουρκική εξωτερική πολιτική. Το πρώτο μέρος περιλαμβάνει οκτώ μύθους που υπάρχουν στον ελληνικό χώρο για την τουρκική εξωτερική πολιτική. Για παράδειγμα, ότι η τουρκική εξωτερική πολιτική δεν αλλάζει, ότι ήτανε πάντοτε αναθεωρητική, ότι έχει υπερεξαπλωθεί κ.α. Στο δεύτερο μέρος καλύπτονται δύο μύθοι που η Τουρκία αναπαράγει για την εξωτερική της πολιτική – ότι μπορεί να ηγηθεί ή να ηγεμονεύσει στην ευρύτερη γειτονία της και ότι η απόρριψη από την Ευρωπαϊκή Ένωση ευθύνεται για την αντιδυτική και αναθεωρητική συμπεριφορά της. Στα συμπεράσματα του βιβλίου συνοψίζονται οι μύθοι και οι αντίστοιχες αλήθειες για κάθε έναν από αυτούς, ενώ ταυτόχρονα γίνονται σύντομα σχόλια για τον σχεδιασμό της κυπριακής και ελληνικής εξωτερικής πολιτικής.

H πρώτη έκδοση του βιβλίου δημοσιεύτηκε το 2022. Η διευρυμένη επανέκδοσή του έγινε από τις εκδόσεις Hippausus στη Λευκωσία, στα τέλη του 2025. Η συγγραφή του βιβλίου βασίστηκε σε μια ανάγκη του συγγραφέα που αναδύθηκε μέσα από χρόνια ιδιωτικών και δημόσιων συζητήσεων γύρω από την Τουρκία αλλά και παρακολούθησης του δημόσιου διαλόγου. Αυτό που παρατηρήθηκε ήταν ότι, ενώ η Τουρκία είναι για μας ένα τόσο σημαντικό θέμα και θα έπρεπε να αντιλαμβανόμαστε κάποια πράγματα σφαιρικά και εις βάθος, αυτό που επικρατούσε – και μάλλον επικρατεί ακόμα – ήτανε μια μάλλον στερεοτυπική και ρηχή ανάλυση των πραγμάτων. Αυτό είναι σε κάποιο βαθμό φυσιολογικό σε έναν γεωγραφικό χώρο όπως αυτός της Ανατολικής Μεσογείου (της Κύπρου και της Ελλάδας) όπου αναπαράγονται συγκεκριμένα αφηγήματα αλλά και συγκεκριμένες – πραγματικές ή ευσεβοποθιστικές – προσδοκίες σε σχέση με την Τουρκία. Μολονότι όμως εν μέρει φυσιολογικό, δεν είναι ωφέλιμο. Παράλληλα, η τριβή του συγγραφέα με το αντικείμενο οδήγησε πολλές φορές στην αντιμετώπιση και αποδόμηση ισχυρών τουρκικών αφηγημάτων για την Τουρκία, ακόμα και ενώπιον διεθνών ακροατηρίων. Έτσι, το βιβλίο συνοψίζει ένα αριθμό αφηγημάτων από αυτές τις δύο κατηγορίες τα οποία ο συγγραφέας θεωρεί ότι αποτελούν πράγματι μύθους. Φυσικά, η λίστα των μύθων δεν είναι εξαντλητική, αλλά μάλλον περιλαμβάνει του σημαντικότερους εξ αυτών, τουλάχιστον σύμφωνα με την κρίση του συγγραφέα.