Παρουσιάζουμε το βιβλίο του Δρ. Κρίτων Διονυσίου, Μέλους του Δ.Σ. του ΙΜΠΔ, με τίτλο «Αναγνώριση και Εκτέλεση Αλλοδαπών Αποφάσεων στην Κύπρο» που εκδόθηκε από τις εκδόσεις Hippasus πριν λίγες μέρες.
- Ποιό είναι το αντικείμενο του
βιβλίου;
Το παρόν έργο επιχειρεί την αναλυτική καταγραφή του νομικού πλαισίου που διέπει την αναγνώριση και εκτέλεση αλλοδαπών δικαστικών αποφάσεων στην Κυπριακή έννομη τάξη. Πέραν της καθαυτής περιγραφικής παρουσίασης των εφαρμοστέων κανόνων και διαδικασιών, επιδιώκεται η ανάδειξη κρίσιμων ζητημάτων που αναφύονται κατά την πρακτική εφαρμογή των σχετικών διατάξεων. Το βιβλίο εξετάζει τόσο τις θεωρητικές όσο και τις πρακτικές διαστάσεις της αναγνώρισης και εκτέλεσης, εξετάζοντας ιδίως τις λύσεις που προσφέρει η νομολογία. Σκοπός του έργου είναι η σφαιρική καταγραφή των ουσιαστικών, δικονομικών και αποδεικτικών πτυχών της διαδικασίας αυτής, με ανάλυση που εκτείνεται σε σωρεία τομέων του δικαίου.
- Ποιος ήταν ο λόγος που αποφασίσατε να προχωρήσετε με την έκδοση του;
Το παρόν βιβλίο καλύπτει ένα κενό στη νομική βιβλιογραφία της Κύπρου. Παρότι η πρακτική σημασία της αναγνώρισης και εκτέλεσης αλλοδαπών αποφάσεων είναι αναντίρρητη, η ανάλυση του θέματος, ιδίως σε κυπριακό επίπεδο, παραμένει μέχρι σήμερα ελλιπής. Παράλληλα, γίνεται σαφές ότι η διαρκής εξέλιξη του νομικού πλαισίου για την αναγνώριση και εκτέλεση αλλοδαπών αποφάσεων είναι επιτακτική ανάγκη σε έναν αλληλοεξαρτώμενο κόσμο. Η διασφάλιση της κρατικής κυριαρχίας, που είναι ουσιώδης για την ακεραιότητα της εθνικής έννομης τάξης, πρέπει να συνδυάζεται με τον σεβασμό των δικαιωμάτων των ατόμων που έχουν διπλή υπόσταση στην κοινωνική ζωή, τόσο σε εθνικό όσο και σε διεθνές επίπεδο. Ευελπιστώ το παρόν σύγγραμμα να αποτελέσει πολύτιμο εργαλείο τόσο για δικηγόρους και δικαστές όσο και για το σύνολο του νομικού κόσμου, παρέχοντας το απαραίτητο θεωρητικό υπόβαθρο αλλά και πρακτικές κατευθυντήριες γραμμές σε σχέση με την αναγνώριση και εκτέλεση αλλοδαπών αποφάσεων στην Κύπρο.
- Για τους μη νομικούς, τι σημαίνει αναγνώριση και εκτέλεση αλλοδαπών αποφάσεων ;
Η αναγνώριση και εκτέλεση αλλοδαπής απόφασης στοχεύει στην απόδοση δικαστικής ισχύος σε απόφαση εκδοθείσα από αλλοδαπό δικαστήριο, καθιστώντας την ισοδύναμη, ως προς τα έννομα αποτελέσματά της, με απόφαση εκδοθείσα από κυπριακό δικαστήριο. Με την αναγνώριση και εκτέλεση αλλοδαπης αποφασης, καθίσταται δυνατή η απόφαση αυτή να παράγει έννομα αποτελέσματα στη Δημοκρατία, όπως θα παρήγαγε αν είχε εκδοθεί σε τοπικό επίπεδο.
Για παράδειγμα, απόφαση Δικαστηρίου Κράτους-μέλους της Ε.Ε. ή διαιτητικού Δικαστηρίου με την οποία επιδικάζεται χρηματικό ποσό υπέρ φυσικού ή νομικού προσώπου, μπορεί να αναγνωριστεί και να εκτελεστεί στην Κύπρο, παρέχοντας στον εξ αποφάσεως πιστωτή τη δυνατότητα να επιδιώξει την ικανοποίηση της αξιώσεώς του επί των περιουσιακών στοιχείων του οφειλέτη εντός της κυπριακής επικράτειας. Πέραν των χρηματικών αξιώσεων, το νομικό πλαίσιο καλύπτει και άλλες κατηγορίες υποθέσεων, ιδίως στο πεδίο του οικογενειακού δικαίου. Ειδικότερα, προβλέπεται η δυνατότητα αναγνώρισης και εκτέλεσης αποφάσεων που αφορούν αξιώσεις διατροφής και ρυθμίσεις περιουσιακών διαφορών μεταξύ συζύγων ή συντρόφων.
- Ποιες είναι οι σύγχρονες προκλήσεις αναφορικά με την αναγνώριση και εκτέλεση αλλοδαπών αποφάσεων;
Το νομικό πλαίσιο που διέπει την κυκλοφορία των αποφάσεων είναι προϊόν σωρείας κοινωνικοπολιτικών παραδοχών και αξιών που διαπνέονται από το πνεύμα της διεθνούς κοινωνίας δικαίου. Η μεγαλύτερη πρόκληση έγκειται στην επίτευξη ισορροπίας μεταξύ αφενός, της ανάγκης για απρόσκοπτη διασυνοριακή κυκλοφορία των δικαστικών αποφάσεων, και αφετέρου, της ανάγκης για προστασία της εθνικής έννομης τάξης του Κράτους υποδοχής της αλλοδαπής απόφασης. Η διασφάλιση της ισορροπίας αυτής συνιστά ουσιαστικό σημείο τριβής μεταξύ της διεθνούς δικαστικής συνεργασίας και της κρατικής κυριαρχίας.
- Τι ακολουθεί μετά την έκδοση ;
Το νομικό πλαίσιο που διέπει την αναγνώριση και εκτέλεση αλλοδαπών αποφάσεων βρίσκεται σε διαρκή εξέλιξη, επηρεαζόμενο από διεθνείς συμβάσεις και τη δυναμική της νομολογίας. Ως εκ τούτου, προσβλέπω όπως το παρόν έργο συνεχίζεται να εμπλουτίζεται με νέο υλικό και να προσαρμόζεται στις εξελίξεις αυτές, μέσω επικείμενων νέων εκδόσεων.
Το παρόν έργο επιχειρεί την αναλυτική καταγραφή του νομικού πλαισίου που διέπει την αναγνώριση και εκτέλεση αλλοδαπών δικαστικών αποφάσεων στην Κυπριακή έννομη τάξη. Πέραν της καθαυτής περιγραφικής παρουσίασης των εφαρμοστέων κανόνων και διαδικασιών, επιδιώκεται η ανάδειξη κρίσιμων ζητημάτων που αναφύονται κατά την πρακτική εφαρμογή των σχετικών διατάξεων. Το βιβλίο εξετάζει τόσο τις θεωρητικές όσο και τις πρακτικές διαστάσεις της αναγνώρισης και εκτέλεσης, εξετάζοντας ιδίως τις λύσεις που προσφέρει η νομολογία. Σκοπός του έργου είναι η σφαιρική καταγραφή των ουσιαστικών, δικονομικών και αποδεικτικών πτυχών της διαδικασίας αυτής, με ανάλυση που εκτείνεται σε σωρεία τομέων του δικαίου.
- Ποιος ήταν ο λόγος που αποφασίσατε να προχωρήσετε με την έκδοση του;
Το παρόν βιβλίο καλύπτει ένα κενό στη νομική βιβλιογραφία της Κύπρου. Παρότι η πρακτική σημασία της αναγνώρισης και εκτέλεσης αλλοδαπών αποφάσεων είναι αναντίρρητη, η ανάλυση του θέματος, ιδίως σε κυπριακό επίπεδο, παραμένει μέχρι σήμερα ελλιπής. Παράλληλα, γίνεται σαφές ότι η διαρκής εξέλιξη του νομικού πλαισίου για την αναγνώριση και εκτέλεση αλλοδαπών αποφάσεων είναι επιτακτική ανάγκη σε έναν αλληλοεξαρτώμενο κόσμο. Η διασφάλιση της κρατικής κυριαρχίας, που είναι ουσιώδης για την ακεραιότητα της εθνικής έννομης τάξης, πρέπει να συνδυάζεται με τον σεβασμό των δικαιωμάτων των ατόμων που έχουν διπλή υπόσταση στην κοινωνική ζωή, τόσο σε εθνικό όσο και σε διεθνές επίπεδο. Ευελπιστώ το παρόν σύγγραμμα να αποτελέσει πολύτιμο εργαλείο τόσο για δικηγόρους και δικαστές όσο και για το σύνολο του νομικού κόσμου, παρέχοντας το απαραίτητο θεωρητικό υπόβαθρο αλλά και πρακτικές κατευθυντήριες γραμμές σε σχέση με την αναγνώριση και εκτέλεση αλλοδαπών αποφάσεων στην Κύπρο.
- Για τους μη νομικούς, τι σημαίνει αναγνώριση και εκτέλεση αλλοδαπών αποφάσεων ;
Η αναγνώριση και εκτέλεση αλλοδαπής απόφασης στοχεύει στην απόδοση δικαστικής ισχύος σε απόφαση εκδοθείσα από αλλοδαπό δικαστήριο, καθιστώντας την ισοδύναμη, ως προς τα έννομα αποτελέσματά της, με απόφαση εκδοθείσα από κυπριακό δικαστήριο. Με την αναγνώριση και εκτέλεση αλλοδαπης αποφασης, καθίσταται δυνατή η απόφαση αυτή να παράγει έννομα αποτελέσματα στη Δημοκρατία, όπως θα παρήγαγε αν είχε εκδοθεί σε τοπικό επίπεδο.
Για παράδειγμα, απόφαση Δικαστηρίου Κράτους-μέλους της Ε.Ε. ή διαιτητικού Δικαστηρίου με την οποία επιδικάζεται χρηματικό ποσό υπέρ φυσικού ή νομικού προσώπου, μπορεί να αναγνωριστεί και να εκτελεστεί στην Κύπρο, παρέχοντας στον εξ αποφάσεως πιστωτή τη δυνατότητα να επιδιώξει την ικανοποίηση της αξιώσεώς του επί των περιουσιακών στοιχείων του οφειλέτη εντός της κυπριακής επικράτειας. Πέραν των χρηματικών αξιώσεων, το νομικό πλαίσιο καλύπτει και άλλες κατηγορίες υποθέσεων, ιδίως στο πεδίο του οικογενειακού δικαίου. Ειδικότερα, προβλέπεται η δυνατότητα αναγνώρισης και εκτέλεσης αποφάσεων που αφορούν αξιώσεις διατροφής και ρυθμίσεις περιουσιακών διαφορών μεταξύ συζύγων ή συντρόφων.
- Ποιες είναι οι σύγχρονες προκλήσεις αναφορικά με την αναγνώριση και εκτέλεση αλλοδαπών αποφάσεων;
Το νομικό πλαίσιο που διέπει την κυκλοφορία των αποφάσεων είναι προϊόν σωρείας κοινωνικοπολιτικών παραδοχών και αξιών που διαπνέονται από το πνεύμα της διεθνούς κοινωνίας δικαίου. Η μεγαλύτερη πρόκληση έγκειται στην επίτευξη ισορροπίας μεταξύ αφενός, της ανάγκης για απρόσκοπτη διασυνοριακή κυκλοφορία των δικαστικών αποφάσεων, και αφετέρου, της ανάγκης για προστασία της εθνικής έννομης τάξης του Κράτους υποδοχής της αλλοδαπής απόφασης. Η διασφάλιση της ισορροπίας αυτής συνιστά ουσιαστικό σημείο τριβής μεταξύ της διεθνούς δικαστικής συνεργασίας και της κρατικής κυριαρχίας.
- Τι ακολουθεί μετά την έκδοση ;
Το νομικό πλαίσιο που διέπει την αναγνώριση και εκτέλεση αλλοδαπών αποφάσεων βρίσκεται σε διαρκή εξέλιξη, επηρεαζόμενο από διεθνείς συμβάσεις και τη δυναμική της νομολογίας. Ως εκ τούτου, προσβλέπω όπως το παρόν έργο συνεχίζεται να εμπλουτίζεται με νέο υλικό και να προσαρμόζεται στις εξελίξεις αυτές, μέσω επικείμενων νέων εκδόσεων.
