Ο αυξανόμενος αριθμός και η πολυπλοκότητα των δραστηριοτήτων υβριδικής απειλής αναγκάζει τα μικρά κράτη, ειδικά εκείνα με περιορισμένη πρόσβαση σε υλικούς πόρους, να επανεκτιμήσουν την εξωτερική και αμυντική τους πολιτική. Ενώ η μεταβλητή της «μικρότητας» μπορεί να είναι επαρκής για να δικαιολογήσει τη συνολική τους δέσμευση στην αντιμετώπιση συμβατικών απειλών για την ασφάλεια, στον υβριδικό χώρο αυτό δεν συμβαίνει. Η πίεση ενισχύεται για τη δημιουργία ή τη διατήρηση ενός καθεστώτος αξιόπιστου διαμεσολαβητή, εταίρου και στρατηγικού φορέα επικοινωνίας σε σχέση με τις πολυμερείς σχέσεις τους με άλλα κράτη ή οργανισμούς στους οποίους ανήκουν. Αυτό το κείμενο εστιάζει στο πώς τα μικρά ευρωπαϊκά κράτη, με ειδική αναφορά στην Κύπρο, τη Μάλτα και την Εσθονία, πρέπει να αναπτύξουν προσαρμοζόμενες αλλά ανθεκτικές πολιτικές για την αντιμετώπιση των αναγκών ασφαλείας έναντι των υβριδικών απειλών, που δεν σχετίζονται μόνο με την ασφάλειά τους, αλλά και σε αυτήν του μπλοκ της ΕΕ. Καθώς η γραμμή μεταξύ πολέμου και ειρήνης γίνεται πιο θολή λόγω των υβριδικών απειλών, οι ελλείψεις ασφαλείας των μικρών κρατών μπορεί επίσης να γίνουν πρόβλημα ασφάλειας για το μπλοκ της ΕΕ. Υποστηρίζουμε ότι η φύση των υβριδικών απειλών είναι τέτοια που οι υβριδικές δραστηριότητες μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να βλάψουν μεγαλύτερα κράτη σε ένα μπλοκ εκμεταλλευόμενοι τα τρωτά σημεία των μικρών κρατών. Τόσο οι αμυντικές όσο και οι συνεργασίες εξωτερικής πολιτικής των μικρών κρατών με μεγαλύτερα κράτη έχουν επανεξεταστεί και επαναξιολογούνται συνεχώς για την αντιμετώπιση και πρόληψη τέτοιων προβλημάτων. Ως εκ τούτου, προσδιορίζονται δύο στόχοι σε αυτή την προσέγγιση. Το πρώτο είναι η προσπάθεια των μικρών κρατών να εμφανιστούν ως αξιόπιστοι εταίροι εντός του μπλοκ. Το δεύτερο είναι να αποφευχθεί η ύπαρξη του πιο αδύναμου κρίκου ασφαλείας στην άμυνα του μπλοκ έναντι των υβριδικών απειλών. Αυτό το άγνωστο περιβάλλον για τα μικρά κράτη μας ωθεί να επανεξετάσουμε την ασφάλεια από τη σκοπιά τους έναντι πολύπλοκων και υβριδικών απειλών και σε σχέση με τον ρόλο τους στην ασφάλεια ως μέλη μεγάλων οργανισμών όπως η ΕΕ.

*Πρόκειται για αναδημοσίευση του άρθρου του περιοδικού των Αδαμίδης, Κ., & Πετρίκκος, Π. (2023). Μικρά ευρωπαϊκά κράτη στην εποχή του υβριδικού πολέμου: οι περιπτώσεις της Κύπρου, της Μάλτας και της Εσθονίας. Small States & Territories, 6(1), 15-34.

Πέτρος Πετρίκκος

Ερευνητικός Συνεργάτης